Γεωλόγοι από το Διάστημα: Η αποστολή Swarm «θα εντοπίζει κοιτάσματα σιδήρου από τροχιά»

Οι τρίδυμοι δορυφόροι Swarm, οι οποίοι εκτοξεύτηκαν την περασμένη Παρασκευή με αποστολή να χαρτογραφήσουν το μαγνητικό πεδίο της Γης, είναι τόσο ευαίσθητοι ώστε θα μπορούν να εντοπίζουν κοιτάσματα σιδήρου από το Διάστημα, υπόσχονται οι υπεύθυνοι στην ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA.

Στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, οι τρεις πανομοιότυποι δορυφόροι ανέπτυξαν τις μακριές δοκούς από τις οποίες κρέμονται τα πολύτιμα όργανά τους, όργανα που μετρούν με ακρίβεια τα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία, σαν ένα είδος πυξίδας υψηλής ακρίβειας.

Πρωτεύων στόχος της αποστολής είναι να χαρτογραφήσει το μαγνητικό πεδίο της Γης, μια μαγνητική «φούσκα» που προστατεύει τον πλανήτη από επικίνδυνα σωματίδια που εκτοξεύονται από τον Ηλιο ή καταφθάνουν από το διαστρικό χώρο υπό τη μορφή των λεγόμενων κοσμικών ακτίνων.

Το μαγνητικό πεδίο της Γης δημιουργείται από την κίνηση ρευστού σιδήρου στον πυρήνα του πλανήτη. Το πεδίο σχηματίζει μια γιγάντια φούσκα που εκτείνεται μακριά στο διάστημα, επηρεάζεται όμως τοπικά από μαγνητικά πετρώματα ή ακόμα και από το πεδίο που προκαλεί η κίνηση του αλμυρού νερού στους ωκεανούς.

Δύο από τους δορυφόρους θα πετούν σε σχηματισμό ο ένας δίπλα στον άλλο σε ύψος 460 χλμ και σε απόσταση 150 χιλιομέτρων, ενώ ο τρίτος θα βρίσκεται 80 χιλιόμετρα ψηλότερα. Σε κάθε σημείο της τροχιάς τους, τα μαγνητόμετρα των δορυφόρων θα μετρούν την ένταση και την κατεύθυνση του μαγνητικού πεδίου σε κάθε σημείο της τροχιάς τους.

Και οι ανεπαίσθητες διαταραχές που αναμένεται να καταγραφούν στα σήματα των δύο χαμηλότερων δορυφόρων θα μπορούσαν να αποκαλύψουν κοιτάσματα σιδήρου ή άλλων μαγνητισμένων ορυκτών.

«Αν το ζευγάρι των δορυφόρων πετάξει πάνω από ένα ορυχείο σιδήρου, θα περιμέναμε να καταγράψουμε ένα μαγνητικό σήμα» εξηγεί στο Nature.com ο Εϊγκιλ Φρίις-Κρίστενσεν, πρόεδρος της συμβουλευτικής επιτροπής της αποστολής Swarm. «Η χαρτογράφηση του μαγνητισμού στο γήινο φλοιό σε υψηλή ανάλυση θα μας επιτρέπει να χαρακτηρίσουμε γεωλογικές ζώνες και να αναγνωρίσουμε κοιτάσματα ορυκτών και μετάλλων» επισημαίνει.

Πέρα όμως από την ανακάλυψη πολύτιμων κοιτασμάτων, το τρίο της αποστολής θα προσφέρει δεδομένα που ίσως αποδειχθούν πιο πολύτιμα στο μέλλον.

Οι δορυφόροι ίσως βοηθήσουν να δοθεί εξήγηση στην εξασθένιση του μαγνητικού πεδίου της Γης κατά περίπου 15% τους τελευταίους δύο αιώνες.

Η εξασθένιση ίσως προαναγγέλλει ένα δραματικό γεγονός που επαναλαμβάνεται ανά διαστήματα και συνέβη τελευταία φορά πριν από 780.000 χρόνια: την αναστροφή του μαγνητικού πεδίου της Γης, κατά την οποία ο βόρειος μαγνητικός πόλο μεταναστεύει στο νότιο.

Όταν η ένδειξη της πυξίδας αντιστραφεί, ο κόσμος θα έχει κατά κάποιο τρόπο γυρίσει ανάποδα.

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΝΕΑ 25/11/2013.