Οι «φυλές» των σούπερ βακτηρίων

Ανακαλύπτονται συνεχώς βακτήρια και άλλοι μικροοργανισμοί με εκπληκτικές ιδιότητες

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  05:45

Αγνωστες μορφές ζωής με εκπληκτικές ικανότητες ανακαλύπτονται συνεχώς στα πιο απίθανα σημεία

 

 

Παρά τις εξαιρετικά ακραίες συνθήκες που επικρατούν σε αυτήν, η λίμνη Vida στην Ανταρκτική δικαίωσε το όνομά της (ζωή) αφού ερευνητική αποστολή ανακάλυψε κάποια μυστηριώδη βακτήρια τα οποία, αν και θαμμένα για περίπου τρεις χιλιάδες χρόνια κάτω από τους πάγους, κατάφεραν να επιβιώσουν. Η ανακάλυψη είναι σημαντική διότι - εκτός των άλλων - η αλατότητα της λίμνης είναι ιδιαίτερα υψηλή, γεγονός που αποδεικνύει τη δύναμη της ζωής και δείχνει ότι μπορεί να υπάρχουν κάποιες μορφές ζωής σε παγωμένους κόσμους στο ηλιακό μας σύστημα.

Η λίμνη Vida είναι θαμμένη για 2.800 έτη κάτω από ένα στρώμα πάγου πάχους περίπου 30 μέτρων. Τα σκοτεινά νερά της έχουν θερμοκρασία -13 βαθμούς Κελσίου ενώ η αλατότητά τους είναι επτά φορές υψηλότερη από εκείνη του θαλασσινού νερού. Ωστόσο μέσα στο σκοτάδι, στις παγωμένες συνθήκες, στην απομόνωση και στην υψηλή αλατότητα η ζωή βρήκε τρόπο να επιβιώσει. Αμερικανική ερευνητική αποστολή εντόπισε κάποια «παράξενα» βακτήρια, όπως οι ερευνητές τα χαρακτηρίζουν.  Οι επιστήμονες τρύπησαν την επιφάνεια της λίμνης και εντόπισαν τα βακτήρια σε πυρήνες πάγου που βρίσκονταν σε βάθος 27 μέτρων. Πρόκειται για ένα άγνωστο είδος βακτηρίων και οι ειδικοί εκτιμούν ότι κατάφεραν να επιβιώσουν σε αυτές τις εξαιρετικά ακραίες συνθήκες μεταβολίζοντας το υδρογόνο και τα οξείδια αζώτου που υπάρχουν σε αφθονία στη Vida.

Αγνωστοι εχθροί των αντιβιοτικών

Ερευνητές από τον Καναδά εντόπισαν σε σπηλιά στο Νέο Μεξικό βακτήρια τα οποία εμφανίζουν πολύ μεγάλη ανθεκτικότητα στις αντιβιοτικές θεραπείες, παρότι είναι εντελώς απομονωμένα από τον έξω κόσμο για περίπου 4 εκατομμύρια έτη και δεν έχουν έρθει ποτέ σε επαφή με τον άνθρωπο! Η ανακάλυψη προκάλεσε έκπληξη και η επιστημονική κοινότητα προσπαθεί να δώσει απαντήσεις.

Τα βακτήρια εντοπίστηκαν στη σπηλιά Lechuguilla στο εθνικό πάρκο Carlsbad, στο Νέο Μεξικό. Πρόκειται για την πέμπτη μακρύτερη σπηλιά που έχει ανακαλυφθεί παγκοσμίως και τη βαθύτερη στην αμερικανική ήπειρο - έχει μήκος 193 χλμ. και βάθος περίπου 500 μέτρων. Οι καναδοί ερευνητές διείσδυσαν στα βάθη της σπηλιάς και συνέλεξαν δείγματα από τα πιο απομονωμένα σημεία της, μεταξύ των οποίων και δείγματα βακτηρίων που αναλύθηκαν για την ανθεκτικότητά τους στα αντιβιοτικά.

Οπως προέκυψε, αν και κανένα από τα βακτήρια δεν ήταν επιβλαβές για τον άνθρωπο, όλα ήταν λιγότερο ή περισσότερο ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. Κάποια ήταν ανθεκτικά μόνο σε ένα αντιβιοτικό αλλά κάποια ήταν ανθεκτικά σε 14 διαφορετικά είδη αντιβιοτικών! Σε γενικές γραμμές, τα βακτήρια ήταν ανθεκτικά σε όλα τα κοινά αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται σήμερα.

Η ανακάλυψη προκάλεσε έκπληξη στους επιστήμονες αφού μέχρι σήμερα η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά αποτελεί προϊόν της εκτεταμένης χρήσης τους. Με δεδομένο όμως ότι τα βακτήρια ήταν πλήρως απομονωμένα για εκατομμύρια έτη δημιουργούνται πολλά ερωτήματα. 

Μια πρώτη εκτίμηση των ειδικών είναι ότι τα βακτήρια ανέπτυξαν την ανθεκτικότητα τους εξαιτίας της ύπαρξης φυσικών αντιβακτηριακών χημικών στο περιβάλλον τους.

Πιο ανθεκτικά δεν γίνεται

Ερευνητική ομάδα από τη Χιλή ανακάλυψε στην Ανταρκτική περίπου 300 μικροοργανισμούς. Από αυτούς οι 200 ανήκουν σε άγνωστα ως σήμερα είδη οργανισμών ενώ πολλοί έχουν εντυπωσιακή ανθεκτικότητα αφού καταφέρνουν να επιβιώνουν σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες. Η πιο εντυπωσιακή ανακάλυψή τους ήταν μια ομάδα άγνωστων μέχρι σήμερα βακτηρίων (ονομάστηκαν Deinococcus) τα οποία, σύμφωνα με τις αναλύσεις που έγιναν, θα πρέπει να καταγραφούν ως οι πιο ανθεκτικοί οργανισμοί στον πλανήτη. Τα βακτήρια αυτά ζουν σε βάθος 15 μέτρων κάτω από το μόνιμο στρώμα πάγου και, όπως αποδείχτηκε, μπορούν να εκτεθούν και να επιβιώσουν σε επίπεδα ακτινοβολίας γάμα πέντε χιλιάδες φορές υψηλότερα από αυτά που έχει καταφέρει να αντέξει οποιοσδήποτε άλλος οργανισμός στον πλανήτη!
Επειδή όμως τέτοια επίπεδα ακτινοβολίας δεν έχει βιώσει ποτέ η Γη, το πώς ανέπτυξαν τέτοια ανθεκτικότητα αυτά τα βακτήρια αποτελεί προς το παρόν μυστήριο για τους επιστήμονες. Μια ιδέα που έχει πέσει στο τραπέζι είναι ότι πρόκειται για βακτήρια που προέρχονται από το Διάστημα.

«Πλανητικά» βακτήρια

Πρόσφατη μελέτη από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Αρκανσο στις ΗΠΑ έδειξε ότι τα μεθανογόνα, πρωτόγονα μικρόβια που κατατάσσονται στα αρχαιοβακτήρια, μπορούν δυνητικά να επιζήσουν σε άλλους πλανήτες.
Πρόκειται για μικρόβια εντελώς διαφορετικά από τα κοινά βακτήρια, τα οποία χρησιμοποιούν υδρογόνο ως πηγή ενέργειας και διοξείδιο του άνθρακα ως τροφή. Είναι επίσης αναερόβια, δεν χρειάζονται οργανικές ουσίες ούτε φως για να επιζήσουν. Σύμφωνα με τους ερευνητές, σε περίπτωση που κάποιο από τα διάφορα ρομπότ που βρίσκονται στον Αρη μετέφερε μαζί του μεθαγόνα αυτά θα μπορούσαν να επιζήσουν στις συνθήκες του Κόκκινου Πλανήτη.

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ 24/5/2014