Πρώτες εικόνες του φευγαλέου «κοσμικού ιστού»
Νέο όργανο σε τηλεσκόπιο επέτρεψε στους επιστήμονες να δουν τα... διαγαλαξιακά ποτάμια
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: πριν 27'
Αέριο του διαγαλαξιακού μέσου δείχνει να εισρέει στην περιοχή ενός κβάζαρ Credit: (Christopher Martin, Robert Hurt)
Ένα νέο όργανο που λειτουργεί
σε τηλεσκόπιο της Καλιφόρνια επέτρεψε στους αστρονόμους να συλλάβουν τις
πρώτες εικόνες του λεγόμενου διαγαλαξιακού μέσου, αχανών νημάτων αερίου
που εκτείνονται ανάμεσα στους γαλαξίες και περιέχουν το μεγαλύτερο
μέρος της κανονικής ύλης στο Σύμπαν.
Το αρχέγονο αέριο
Τη δεκαετία του 1980 οι κοσμολόγοι προέβλεψαν ότι το αέριο από το οποίο αποτελούνταν το νεογέννητο Σύμπαν δεν ήταν ομοιόμορφα κατανεμημένο στο Διάστημα, αλλά διατάχθηκε σε μορφή μικρών και μεγάλων καναλιών που ρέουν ανάμεσα στους γαλαξίες. Τα κανάλια αυτά, ή νήματα αερίου, πιστεύεται ότι σχηματίζουν μια δομή σαν σφουγγάρι, τον λεγόμενο κοσμικό ιστό ή διαγαλαξιακό μέσο.
Το αέριο που περιέχουν τα διαγαλαξιακά νήματα, σχεδόν αποκλειστικά αρχέγονο υδρογόνο, εκτιμάται ότι αντιστοιχεί στα τρία τέταρτα της κανονικής ύλης που βλέπουμε το Σύμπαν (τα δύο άλλα βασικά συστατικά είναι η αόρατη σκοτεινή ύλη και η μυστηριώδης σκοτεινή ενέργεια).
Μέχρι σήμερα, η δομή του κοσμικού ιστού ήταν εν πολλοίς αντικείμενο θεωρητικής εικασίας. Αυτό τώρα αλλάζει χάρη στο Cosmic Web Imager, ενός φασματογράφου που λειτουργεί στο τηλεσκόπιο Hale του Αστεροσκοπείου Πάλομαρ στην Καλιφόρνια.
Η «φωτογραφία»
Ερευνητές του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καλιφόρνια (Caltech) χρησιμοποίησαν το Cosmic Web Imager για να μελετήσουν δύο περιοχές του ουρανού που φωτίζονται από δύο εξαιρετικά λαμπρά αντικείμενα, ένα κβάζαρ και ένα νεογέννητο γαλαξιακό σμήνος.
Οι παρατηρήσεις δείχνουν ένα λεπτό νήμα αερίου, μήκους ενός εκατομμυρίου ετών φωτός, να ρέει προς το κβάζαρ, όπου πιθανώς τροφοδοτεί τη γέννηση νέων άστρων στο γαλαξία που φιλοξενεί το κβάζαρ. Στην περίπτωση του γαλαξιακού σμήνους, οι ερευνητές τρία νήματα που δείχνουν να ρέουν προς το κέντρο του σμήνους.
Τα δύο λαμπρά αντικείμενα της μελέτης, τα οποία φαίνονται από τη Γη όπως ήταν μόλις 2 δισ. χρόνια μετά τη γέννηση του Σύμπαντος, αναγκάζει το αέριο των νημάτων να λάμπει: το υδρογόνο του σύννεφου απορροφά την εισερχόμενη ακτινοβολία και την επανεκπέμπει σε χαρακτηριστικό μήκος κύματος το οποίο ανίχνευσαν οι ερευνητές.
Ακόμα πιο καθαρές εικόνες του κοσμικού ιστού ίσως προκύψουν από σχεδιαζόμενες παρατηρήσεις με τηλεσκόπια σε ερευνητικά αερόστατα ή σε τροχιά. Η τελευταία μελέτη παρουσιάζεται σε δύο επιμέρους δημοσιεύσεις στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal».
Το αρχέγονο αέριο
Τη δεκαετία του 1980 οι κοσμολόγοι προέβλεψαν ότι το αέριο από το οποίο αποτελούνταν το νεογέννητο Σύμπαν δεν ήταν ομοιόμορφα κατανεμημένο στο Διάστημα, αλλά διατάχθηκε σε μορφή μικρών και μεγάλων καναλιών που ρέουν ανάμεσα στους γαλαξίες. Τα κανάλια αυτά, ή νήματα αερίου, πιστεύεται ότι σχηματίζουν μια δομή σαν σφουγγάρι, τον λεγόμενο κοσμικό ιστό ή διαγαλαξιακό μέσο.
Το αέριο που περιέχουν τα διαγαλαξιακά νήματα, σχεδόν αποκλειστικά αρχέγονο υδρογόνο, εκτιμάται ότι αντιστοιχεί στα τρία τέταρτα της κανονικής ύλης που βλέπουμε το Σύμπαν (τα δύο άλλα βασικά συστατικά είναι η αόρατη σκοτεινή ύλη και η μυστηριώδης σκοτεινή ενέργεια).
Μέχρι σήμερα, η δομή του κοσμικού ιστού ήταν εν πολλοίς αντικείμενο θεωρητικής εικασίας. Αυτό τώρα αλλάζει χάρη στο Cosmic Web Imager, ενός φασματογράφου που λειτουργεί στο τηλεσκόπιο Hale του Αστεροσκοπείου Πάλομαρ στην Καλιφόρνια.
Η «φωτογραφία»
Ερευνητές του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καλιφόρνια (Caltech) χρησιμοποίησαν το Cosmic Web Imager για να μελετήσουν δύο περιοχές του ουρανού που φωτίζονται από δύο εξαιρετικά λαμπρά αντικείμενα, ένα κβάζαρ και ένα νεογέννητο γαλαξιακό σμήνος.
Οι παρατηρήσεις δείχνουν ένα λεπτό νήμα αερίου, μήκους ενός εκατομμυρίου ετών φωτός, να ρέει προς το κβάζαρ, όπου πιθανώς τροφοδοτεί τη γέννηση νέων άστρων στο γαλαξία που φιλοξενεί το κβάζαρ. Στην περίπτωση του γαλαξιακού σμήνους, οι ερευνητές τρία νήματα που δείχνουν να ρέουν προς το κέντρο του σμήνους.
Τα δύο λαμπρά αντικείμενα της μελέτης, τα οποία φαίνονται από τη Γη όπως ήταν μόλις 2 δισ. χρόνια μετά τη γέννηση του Σύμπαντος, αναγκάζει το αέριο των νημάτων να λάμπει: το υδρογόνο του σύννεφου απορροφά την εισερχόμενη ακτινοβολία και την επανεκπέμπει σε χαρακτηριστικό μήκος κύματος το οποίο ανίχνευσαν οι ερευνητές.
Ακόμα πιο καθαρές εικόνες του κοσμικού ιστού ίσως προκύψουν από σχεδιαζόμενες παρατηρήσεις με τηλεσκόπια σε ερευνητικά αερόστατα ή σε τροχιά. Η τελευταία μελέτη παρουσιάζεται σε δύο επιμέρους δημοσιεύσεις στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal».
ANAΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ 5/5/2014
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου